II Wojna Światowa
zagadnienie w trakcie opracowywania i porządkowania danych!
z opracowania o historii powiatu
Już 1 września 1939 roku nad niebem naszego powiatu rozgrywały się walki powietrzne. Polskiego nieba broniła Polska Myśliwska Brygada Pościgowa, której samoloty startowały z polowego lotniska w Zielonce. 11 września Niemcy zajęli Tłuszcz, 13 Radzymin a 14 Wołomin. Rozpoczęła się długa i sroga okupacja hitlerowska a wraz z nią represje i początki ruchu oporu. 11 września pod Zielonką Niemcy rozstrzelali harcerzy w odwet za wywieszenie plakatów ze słowami Roty "nie będzie Niemiec pluł nam w twarz, ni dzieci nam germanił".
Początek okupacji szczególnie dotkliwie odczuła ludność żydowska. Rozpoczęło się znakowanie ich sklepów a później organizacja gett w Radzyminie, Wołominie, Tłuszczu, Jadowie, Kobyłce, Zielonce i Ząbkach. Na niewielkich przestrzeniach izolowani od społeczeństwa Żydzi skazani byli na powolne wymieranie z głodu i chorób. Od 1942 roku rozpoczęto likwidację gett. 26 maja zlikwidowano getto w Tłuszczu, we wrześniu w Jadowie. Szczególnie tragiczna była likwidacja getta w Wołominie. Część jego mieszkańców rozstrzelano na miejscu, a pozostałych przewieziono do getta warszawskiego. Większość Żydów z pozostałych gett, w tym z dużego getta radzymińskiego, zamordowano w obozie zagłady w Treblince.
Od początku okupacji na terenie powiatu zaczął organizować się podziemny ruch oporu. Najpierw była to partyzantka powrześniowa, którą na naszym terenie reprezentowała Organizacja Wojskowa "Wilki". Na początku 1940 roku ukonstytuowały się w powiecie struktury Związku Walki Zbrojnej. Siedzibą komendy powiatowej ZWZ był Wołomin.. W kwietniu 1942 roku powstała Armia Krajowa. Do konspiracji włączyli się również harcerze. Już w październiku 1939 roku powstała w Wołominie Polska Organizacja Skautowa. Organizował się również ruch konspiracyjny ludowy. Na przełomie 1939 i 1940 roku powstała Chłopska Organizacja Wojskowa "Racławice", która później przyjęła nazwę "Bataliony Chłopskie". Organizacje podziemne przeprowadziły na terenie powiatu radzymińskiego wiele akcji zbrojnych i sabotażowych przeciwko Niemcom. Dokonywano zamachów na szczególnie znienawidzonych Niemców i Polaków będących w służbie niemieckiej, wykonano kilka akcji na pociągi niemieckie, dokonywano rekwizycji towarów, niszczono łączność, rozbrajano policję granatową i posterunki, niszczono dokumenty w urzędach, rozklejano plakaty i rozrzucano antyniemieckie ulotki, zdobywano sprzęt z niemieckich magazynów oraz odbijano więźniów.
W lipcu 1944 roku oddziały armii Krajowej z radzymińskiego Obwodu "Rajski Ptak" przystąpiły do akcji "Burza". Działania bojowe w ramach "Burzy" zbiegły się w czasie z walkami które prowadził na naszym terenie 3 Korpus Pancerny Armii Radzieckiej. Bitwa jaka toczyła się w rejonie Radzymina i Wołomina była największą bitwą pancerną na ziemiach polskich w II wojnie Światowej, a trzecią - jak podają historycy - co do wielkość w II wojnie światowej, po Kursku i Falaise. Zakończyła się ona klęską 3 Korpusu. Na polach bitwy pozostała około 300 zniszczonych radzieckich czołgów. Porażka wojsk radzieckich i ich wycofanie się z terenu powiatu spowodowały rozwiązanie oddziałów Armii Krajowej na terenie powiatu..
K. Bielawski (http://www.sztetl.org.pl/en/city/zabki/)
Dzieje Żydów w Ząbkach toną w mrokach dziejów. Zapewne w okresie międzywojennym w miejscowości mieszkała pewna liczba osób pochodzenia żydowskiego. Ryszard Żbikowski w swojej książce „Ząbki – dzieje, ludzie, miasto” wzmiankuje dwóch żydowskich członków miejscowego oddziału straży pożarnej: Joska i Abrama, bez podania ich nazwisk.
W latach drugiej wojny światowej na terenie Drewnicy funkcjonował nazistowski obóz pracy przymusowej, do którego trafiali Żydzi z Warszawy. Więźniowie byli wykorzystywani do ciężkich robót przy osuszaniu gruntów i drenowaniu terenów torfowych.
W czasie wojny w Ząbkach ukrywała się nieznana liczba Żydów. Wiadomo między innymi, że rodzina Józefa Kosnakowskiego udzieliła schronienia Chaskielowi Judzie oraz dwóm kobietom o nazwisku prawdopodobnie Gramerman. Żydom pomagała też Anna Daab z Ząbek.
z opracowania o historii powiatu
Już 1 września 1939 roku nad niebem naszego powiatu rozgrywały się walki powietrzne. Polskiego nieba broniła Polska Myśliwska Brygada Pościgowa, której samoloty startowały z polowego lotniska w Zielonce. 11 września Niemcy zajęli Tłuszcz, 13 Radzymin a 14 Wołomin. Rozpoczęła się długa i sroga okupacja hitlerowska a wraz z nią represje i początki ruchu oporu. 11 września pod Zielonką Niemcy rozstrzelali harcerzy w odwet za wywieszenie plakatów ze słowami Roty "nie będzie Niemiec pluł nam w twarz, ni dzieci nam germanił".
Początek okupacji szczególnie dotkliwie odczuła ludność żydowska. Rozpoczęło się znakowanie ich sklepów a później organizacja gett w Radzyminie, Wołominie, Tłuszczu, Jadowie, Kobyłce, Zielonce i Ząbkach. Na niewielkich przestrzeniach izolowani od społeczeństwa Żydzi skazani byli na powolne wymieranie z głodu i chorób. Od 1942 roku rozpoczęto likwidację gett. 26 maja zlikwidowano getto w Tłuszczu, we wrześniu w Jadowie. Szczególnie tragiczna była likwidacja getta w Wołominie. Część jego mieszkańców rozstrzelano na miejscu, a pozostałych przewieziono do getta warszawskiego. Większość Żydów z pozostałych gett, w tym z dużego getta radzymińskiego, zamordowano w obozie zagłady w Treblince.
Od początku okupacji na terenie powiatu zaczął organizować się podziemny ruch oporu. Najpierw była to partyzantka powrześniowa, którą na naszym terenie reprezentowała Organizacja Wojskowa "Wilki". Na początku 1940 roku ukonstytuowały się w powiecie struktury Związku Walki Zbrojnej. Siedzibą komendy powiatowej ZWZ był Wołomin.. W kwietniu 1942 roku powstała Armia Krajowa. Do konspiracji włączyli się również harcerze. Już w październiku 1939 roku powstała w Wołominie Polska Organizacja Skautowa. Organizował się również ruch konspiracyjny ludowy. Na przełomie 1939 i 1940 roku powstała Chłopska Organizacja Wojskowa "Racławice", która później przyjęła nazwę "Bataliony Chłopskie". Organizacje podziemne przeprowadziły na terenie powiatu radzymińskiego wiele akcji zbrojnych i sabotażowych przeciwko Niemcom. Dokonywano zamachów na szczególnie znienawidzonych Niemców i Polaków będących w służbie niemieckiej, wykonano kilka akcji na pociągi niemieckie, dokonywano rekwizycji towarów, niszczono łączność, rozbrajano policję granatową i posterunki, niszczono dokumenty w urzędach, rozklejano plakaty i rozrzucano antyniemieckie ulotki, zdobywano sprzęt z niemieckich magazynów oraz odbijano więźniów.
W lipcu 1944 roku oddziały armii Krajowej z radzymińskiego Obwodu "Rajski Ptak" przystąpiły do akcji "Burza". Działania bojowe w ramach "Burzy" zbiegły się w czasie z walkami które prowadził na naszym terenie 3 Korpus Pancerny Armii Radzieckiej. Bitwa jaka toczyła się w rejonie Radzymina i Wołomina była największą bitwą pancerną na ziemiach polskich w II wojnie Światowej, a trzecią - jak podają historycy - co do wielkość w II wojnie światowej, po Kursku i Falaise. Zakończyła się ona klęską 3 Korpusu. Na polach bitwy pozostała około 300 zniszczonych radzieckich czołgów. Porażka wojsk radzieckich i ich wycofanie się z terenu powiatu spowodowały rozwiązanie oddziałów Armii Krajowej na terenie powiatu..
K. Bielawski (http://www.sztetl.org.pl/en/city/zabki/)
Dzieje Żydów w Ząbkach toną w mrokach dziejów. Zapewne w okresie międzywojennym w miejscowości mieszkała pewna liczba osób pochodzenia żydowskiego. Ryszard Żbikowski w swojej książce „Ząbki – dzieje, ludzie, miasto” wzmiankuje dwóch żydowskich członków miejscowego oddziału straży pożarnej: Joska i Abrama, bez podania ich nazwisk.
W latach drugiej wojny światowej na terenie Drewnicy funkcjonował nazistowski obóz pracy przymusowej, do którego trafiali Żydzi z Warszawy. Więźniowie byli wykorzystywani do ciężkich robót przy osuszaniu gruntów i drenowaniu terenów torfowych.
W czasie wojny w Ząbkach ukrywała się nieznana liczba Żydów. Wiadomo między innymi, że rodzina Józefa Kosnakowskiego udzieliła schronienia Chaskielowi Judzie oraz dwóm kobietom o nazwisku prawdopodobnie Gramerman. Żydom pomagała też Anna Daab z Ząbek.