Wybory 1989 cz. 2
Polityka » Wybory 1989 cz. 2
Budowanie więzi społecznych - pierwsze wolne wybory samorządowe w naszym mieście.
W artykule pt. „Wielkie zwycięstwo Solidarności” zamieszczonym w numerach 10/2009 i 11/2009 „Co Słychać” z ub. roku w ramach wspomnień sprzed 20 lat podkreśliłam, że wybory 4 czerwca 89 r. spowodowały ożywienie aktywności społecznej i konieczność kontynuacji działalności w celu wprowadzenia demokratycznych zmian na szczeblu lokalnym. Odbudowa zniszczonych przez prawie 50 lat więzi społecznych i gospodarki wymaga, zwłaszcza na poziomie społeczności lokalnej, zgodnego współdziałania ludzi.
logo Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Ząbkach
Biorąc pod uwagę zaufanie mieszkańców Ząbek do działalności Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w okresie wyborów 89 roku, którą prowadziliśmy na terenie miasta Ząbek z upoważnienia K.O. „Solidarność” Pragi Południe oraz czekające nas w 90 roku wybory samorządowe, postanowiliśmy zalegalizować naszą działalność pod nazwą - Komitet Obywatelski „Solidarność” w Ząbkach. 28 lipca 89 roku zawiązuje się 10 osobowy komitet założycielski, zwołujemy Walne Zgromadzenie członków, które przyjmuje statut, wybiera władze K.O. „Solidarność” w Ząbkach tj. Przewodniczącą, Zarząd i Komisję Rewizyjną. Urząd miasta użyczył nam skromny lokal, który sami wyposażyliśmy we własnym zakresie. Nasze główne cele to: szerzenie i popularyzacja idei demokratycznych, samorządności i solidarności, rozwój patriotyzmu, pobudzenie aktywności obywateli i budowa od podstaw społeczeństwa obywatelskiego. Realizowaliśmy je m.in. poprzez organizowanie uroczystości rocznicowych na terenie miasta. O pierwszej, która odbyła się 19 października 1989 roku tj. 5 rocznicy bestialskiego mordu błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki pisałam w ubiegłym roku. Następna uroczystość zorganizowana przez K.O. „Solidarność” w Ząbkach to obchody 71 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, obchodzona wyjątkowo uroczyście bo po raz pierwszy w pełni wolnej Polsce. Uroczystości tej towarzyszyła zmiana nazwy 2 głównych ulic w Ząbkach zamiast ulic Braci Melaków i Świerczewskiego, Ząbki zyskują ulice księdza Skorupki i Piłsudskiego. Była to pierwsza od czasów wojny tak duża uroczystości zorganizowana w Ząbkach. Wzięło w niej udział kilka tysięcy mieszkańców miasta, harcerze, delegacje z miast sąsiednich. Uroczystości uświetniła oprawa muzyczna orkiestry pod batutą Andrzeja Wojakowskiego z Wołomina.
Upadek komunizmu w Polsce po 4 czerwca 89 roku spowodował, że zaczął on się załamywać w całej Europie środkowo-wschodniej. W listopadzie runął „mur berliński”, a w grudniu naród Rumuński rozpoczął krwawą walkę o wyzwolenie z tyranii komunistycznej i reżimu Nicolasa Ceauşescu. Rumunia pogrążyła się chaosie, konieczna była pomoc międzynarodowa. W związku z tym była związana nasza kolejna akcja, która spotkała się z szerokim wsparciem społeczeństwa Ząbek. W 2-gi dzień Świąt Bożego Narodzenia K.O. „Solidarność” w Ząbkach zorganizował zbiórkę darów dla narodu rumuńskiego. Zbiórka przeszła nasze oczekiwania, zebrana odzież koce i leki ledwie zmieściły się w dwóch samochodach marki Nysa. Zebrano również środki pieniężne, w sumie ok. 5 mln złotych polskich, 13 dolarów, 20 marek niemieckich, 1200 lei rumuńskich. Dary protokólarnie przekazano do kościoła Miłosierdzia Bożego przy ul. Żytniej w Warszawie. Kilku kolegów z Komitetu oddało krew.
Od początku naszej działalności byliśmy otwarci dla wszystkich mieszkańców Ząbek. Nawiązaliśmy współpracę z komisją zakładową NSZZ Solidarność ząbkowskich zakładów pracy m.in. szpitala w Drewnicy i Agromy. Braliśmy udział w posiedzeniach Miejskiej Rady Narodowej na zasadach zaproszonych gości. Zgłaszaliśmy interwencje pisemne i ustne do urzędu miasta w zakresie zauważonych przez nas nieprawidłowości np. postulowaliśmy zainstalowanie sygnalizacji świetlnej przed obiema szkołami podstawowymi w Ząbkach – chodziło o poprawę bezpieczeństwa dzieci, zgłaszaliśmy postulaty w zakresie pracy Policji, piętnowaliśmy marnotrawstwo w postaci oświetlania ulic w ciągu dnia itp. Zorganizowaliśmy spotkania z posłami z naszego okręgu wyborczego. Podejmowaliśmy również działania w zakresie wsparcia mieszkańców miasta, którzy znajdowali się w trudnej sytuacji. Przedstawiciele K.O. „Solidarność” komisyjnie sprawdzali warunki materialne osób wskazanych przez parafie, protokóły z wykazem osób i sugerowaną formą pomocy były przekazywane do komisji opieki społecznej przy Urzędzie Miasta. W czasie pełnienia dyżurów w naszym lokalu, zdarzały się również kłopotliwe sytuacje, kiedy nie mogliśmy spełnić oczekiwań mieszkańców. Chodziło m.in. o sprawy lokalowe, przydziały mieszkań lub działek itp. W tych kwestiach mogliśmy udzielać tylko porad i wskazówek, gdyż zgłaszane sprawy przekraczały kompetencje Komitetu Obywatelskiego.
Musimy pielęgnować i przekazywać młodemu pokoleniu własną, „maleńką historię”. Kto dziś pamięta, że początek prasy lokalnej zaczął się ukazaniem w grudniu 1989 roku pierwszego numeru „Głosu Ząbek” – gazetki Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, na łamach której poruszaliśmy ważne sprawy dla mieszkańców miasta. Już w lutym 1990 roku w „Kurierze Mazowsza” – biuletynie NSZZ Solidarność regionu Mazowsze wymieniono „Głos Ząbek” jako jedną z pierwszych gazet tworzących nowy ruch prasy lokalnej w kraju. Kopie „Głosu Ząbek” z lat 89-90, są dostępne w sekcji PRASA - Głos Ząbek
W swojej działalność byliśmy na tyle otwarci na współpracę z innymi organizacjami działającymi w mieście, że użyczyliśmy naszej gazety konkurentom w zbliżających się wyborach. Do numeru 3,4 i 5 „Głosu Ząbek”, dołączono wkładkę zredagowaną w całości przez koło ZCHNu w Ząbkach.
Zbliżający się termin wyborów do samorządu terytorialnego narzucał nam nowe, bardzo ważne cele i harmonogram naszej pracy. Było to opracowanie programu wyborczego i przygotowanie listy kandydatów na radnych. Z ponad 20 tysięcy mieszkańców naszego miasta należało wyłonić tych najlepszych, którzy przejmą los naszego miasta w swoje ręce. Członkami nowych władz miasta powinni być ludzie „nowego typu” - stąd tak ważny dobór kandydatów, którzy staną do walki wyborczej z listy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Główne cechy poszukiwanych kandydatów to fachowość, uczciwość, pracowitość, umiejętność współpracy z ludźmi. Osoby zgłaszające się z zewnątrz oraz sami członkowie K.O. „S” chcący kandydować z naszej listy zostali poddani demokratycznej weryfikacji podczas prawyborów. Chodziło o to aby wybrać spośród osób chętnych do kandydowania, osoby dysponujące pożądanymi cechami, które będą miały realne poparcie członków K.O. „Solidarność”, a nie wskazane arbitralnie przez zarząd K.O. „S”. Na liście znalazły się tylko te osoby, które uzyskały bezwzględną większość poparcia podczas Walnego Zgromadzenia członków tj. 21 osób. Osoby te decyzją Warszawskiego Porozumienia Komitetów Obywatelski „Solidarność” zyskały prawo do oznaczenia swojego nazwiska nazwą „Komitet Obywatelski Solidarność”. Zgodnie z wynikiem prawyborów i późniejszą rezygnacją jednej osoby, Komitet Obywatelski na 24 jednomandatowe okręgi wyborcze w Ząbkach, zgłosił swoich kandydatów tylko do 20 okręgów. Sprawozdanie z prawyborów w K.O. ”S” znajdziecie państwo w numerze 6 „Głosu Ząbek” z dnia 29 kwietnia 1990 r.
Lista kandydatów na radnych z ramienia KO Solidarność w Ząbkach,
zatwierdzona przez porozumienie Komitetów Obywatelski "Solidarność"
„Głos Ząbek” był bardzo ważnych narzędziem w przygotowaniu mieszkańców do pierwszych demokratycznych wyborów samorządowych w naszym mieście. W numerze 6 z dnia 29 kwietnia ukazał się kalendarz wyborczy, w numerze 7 z 13 maja zamieściliśmy dodatek wyborczy w którym zaprezentowaliśmy sylwetki kandydatów Komitetu w poszczególnych okręgach, informowaliśmy o zasadach ordynacji wyborczej, podziale miasta na okręgi wyborcze, zamieściliśmy instrukcję oddania ważnego głosu oraz lokalizację lokali wyborczych. Należy podkreślić, że zasady oddania ważnego głosu w wyborach w 90 roku, były inne niż w wyborach z 89 roku. Głosowanie polegało nie na skreślaniu, a postawieniu znaku „X” przy nazwisku wybranego kandydata. W dniach 9 i 11 maja zorganizowaliśmy spotkania naszych kandydatów z mieszkańcami Ząbek, podczas których poruszano problemy ochrony środowiska, porządku i bezpieczeństwa w mieście, budowy kanalizacji, wodociągów i telefonizacji miasta. Kandydaci podkreślali konieczność jawności działań władzy i prowadzenia konsultacji z mieszkańcami we wszystkich sprawach istotnych dla miasta. Sprawozdania z tych spotkań oraz program wyborczy K.O. solidarność został zamieszczony w numerze 8 „Głosu Ząbek”.
Dzięki wielkiemu poparciu mieszkańców miasta Komitet Obywatelski „Solidarność” w Ząbkach zdobył 17 mandatów na wystawionych 20 kandydatów. Szczegółowe wyniki wyborów samorządowych 27 maja 1990 r. w Ząbkach zostały zamieszczone w numerze 9-tym „Głosu Ząbek”.
Podsumowując pierwszy rok działalności K.O. „Solidarność” w Ząbkach, nasze główne cele: szerzenie i popularyzacja idei demokratycznych, samorządności i solidarności, rozwój patriotyzmu oraz pobudzenie aktywności społecznej zostały osiągnięte. Udało się to nam również, dzięki wsparciu proboszczów obu parafii, w szczególności ks. Zdzisława Gniazdowskiego, który jak to sam stwierdza w wywiadzie zamieszczonym w nr. 2-gim Głosu Ząbek „Jeżeli chodzi o Komitet Obywatelski w Ząbkach, to jestem przy nim niemal od jego powstania. Starałem się zawsze jakoś go wesprzeć, pomóc, doradzić.” Jeszcze raz pragnę z całego serca gorąco podziękować księdzu Zdzisławowi za jego pomoc, mądre rady, a przede wszystkim modlitwę.
Autor: Wanda Kret
Przewodnicząca Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Ząbkach, w latach 1989-1991.